Persoonlijke Financiële Administratie Opzetten en Bijhouden? Handleiding Met Tips

Persoonlijke financiële administratie overzicht

Levenssituaties

Meerderjarig

Je wordt 18 jaar. Je wordt dan geacht op financieel gebied zelfredzaam te zijn. Een aantal zaken moet je dan regelen. Denk hierbij aan DigiD, een 18+ bankrekening en spaarrekening op eigen naam, een eigen zorgverzekering en zorgtoeslag en gecheckt of je verzekerd bent tegen schade een zogenaamde aansprakelijkheidsverzekering. 

Nog niet al je persoonlijke financiële administratie geregeld? Start hier:
https://www.startpuntgeldzaken.nl/jongeren/alle-geldplannen/geldplan-bijna-18/ 

Je gaat ook te maken krijgen met een auto kopen en rijden, abonnementen (mobiele telefoon of sport), boetes en geld lenen. Je kan vanaf je 18e een credit card aanvragen, producten leasen en kopen op afbetaling. Direct extra geld is handig, maar kost ook rente.

Studeren

Wat kost studeren? Als eerste krijg je te maken met het collegegeld. De exacte hoogte daarvan kan je vinden via de rijksoverheid website en ligt bij een voltijd studie gemiddeld rond de 2000 euro per jaar: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/hoger-onderwijs/vraag-en-antwoord/hoogte-van-het-collegegeld-hogeschool-universiteit 

Naast het collegegeld heb je nog tal van andere kosten. Zo kun je denken aan huur, boodschappen, studieboeken en andere materialen, vervoer (naast de OV kaart) en niet vergeten de meer algemene kosten als een computer, zorgverzekering, kleding, schoenen, ontspanning, uitgaan, sport en een telefoon.

Voor een gemiddeld kosten overzicht kun je kijken op Nibud:
https://www.nibud.nl/consumenten/wat-kost-studeren/ 

Verhuizen

Uw (eerste of volgende) woning kopen of huren? 
Dat is een vraag die u direct kan beantwoorden als u uw prioriteit helder heeft. Prioriteit en niet prioriteiten, want u concentreren op meerdere dingen is lastig. Maak het eenvoudig voor uzelf! 

Wat kost huren? (Rekenvoorbeeld) 
Wilt u elke maand tot aan bijvoorbeeld uw 80ste jaar huren? Dan kunt u het totale bedrag eens berekenen. Laten we eens zeggen dat u 30 bent en dus 50 jaar huurt. Laten we voor het gemak zeggen dat de huurprijs niet verandert en 600 euro per maand is. Iets wat niet voorkomt is dat de huurprijs stabiel blijft. Normaal wordt deze met een of meerdere procenten per jaar verhoogd! 

Dan krijgt u: 

• 50 jaar
• 12 maanden per jaar
• 600 euro per maand

Dat is een totaal van 50*12*600 = 360.000 euro

Wat kost een woning kopen? (rekenvoorbeeld)
De berekening van een woning kopen bestaat uit: 

• Aankoopbedrag
• Diverse aankoop kosten (5 a 10% van het koopbedrag)
• Verhuis- en kluskosten

Laten we voor het koopbedrag 200.000 euro kiezen. Daar kan u wel iets voor vinden in Nederland! Dan worden de diverse aankoop kosten ongeveer 10.000 a 20.000 euro. Als u dan nog voor het verhuizen en klussen 2000 euro rekent, hebben we alle 3 de gegevens ingevuld. 

Dat is een totaal van 200.000+20.000+2000 = 222.000 euro

Maar dan zijn we nog niet klaar. Dit zijn de eenmalige kosten. De gemiddelde maandlasten van gas (112 euro), elektriciteit (36 euro) en water (24 euro) zijn er ook nog! Dat komt neer op 112+36+24=172 euro per maand voor 50 jaar. 172*50*12=103.200 euro

Het totaalbedrag van kopen komt dan op 222.000+103.200=325.200 euro

Dus kopen is goedkoper dan huren met deze berekening. Let op: doe vooral uw eigen onderzoek en berekening om te weten welke optie voor uw persoonlijke levenssituatie het beste is! Lees het bovenstaande rekenvoorbeeld dus meer als een beknopt overzicht waar u rekening mee dient te houden bij een woning kopen of huren, zodat u beter begrijpt wat er allemaal bij komt kijken. Een financieel adviseur of hypotheek adviseur heeft hier handige rekentools voor om voor uw persoonlijke levenssituatie de juiste beslissing te maken.”

Bron van de diverse kosten naast het aankoopbedrag:
https://www.nibud.nl/consumenten/sparen-voor-de-aankoop-van-een-woning/ 

Bron van energie en water:
https://www.nibud.nl/consumenten/energie-en-water/ 

Samenwonen

De kogel is door de kerk; jullie gaan samenwonen. Dat betekent een hoop geregel. Afscheid nemen van spullen, verhuizen en inrichten. Niet alleen de ruimte mag worden ingericht, ook de huishouding en persoonlijke administratie. 

Administratie opzetten bij het samenwonen
Jullie gaan mogelijk belangrijke contracten afsluiten en bewaren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een samenlevingscontract. Met welk email adres en telefoonnummer gaat dat gebeuren? Wie heeft dat telefoonnummer of is dat een gedeelde telefoon? Om meteen goed te beginnen is een nieuw email adres voor alle mijn-omgevingen handig. 

Waar bewaart u belangrijke documenten? Wat wilt u met elkaar delen en waar wilt u toegang tot hebben? Maak een keuze welke wachtwoorden beheerder u gaat gebruiken om dit probleem op te lossen. 

Voor de gezamenlijke kosten kan u een gezamenlijke rekening openen. Daarnaast is verstandig om ook een persoonlijke rekening te hebben voor wat ieder vrij te besteden heeft. Dit voorkomt meningsverschillen.

Maak afspraken bij het samenwonen
Wie betaalt wat? Hoe verdeelt u de inkomsten? Eens per dag, week of maand kan u met uw partner de financiële administratie doornemen. Als u beide toegang hebt via mobiel bankieren is het nog makkelijker om op de hoogte te zijn.

Soms loopt het toch even anders. Een meningsverschil kan snel ontstaan. Het Nibud heeft een uitstekend lijstje gemaakt van 6 stappen om geldzaken bespreekbaar te maken:
https://www.nibud.nl/consumenten/geldzaken-bespreek-het-samen/

Samenwonen bronnen:
https://www.consumentenbond.nl/verhuizen/samenwonen-waar-op-te-letten
https://geldenrelatie.nibud.nl/

Kinderen Krijgen

Wat moet ik regelen als ik een kind krijg? 
Een zeer overzichtelijke checklist krijgt u na het invullen van een aantal vragen op de rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zwangerschap-en-geboorte/vraag-en-antwoord/checklist-kind-krijgen 

De belangrijkste onderdelen zijn:

• voornaam en achternaam kiezen
• geboorteaangifte doen en een paspoort of identiteitskaart aanvragen
• het kind erkennen en ouderlijk gezag krijgen
• wellicht een voogd regelen en een testament opstellen
• tegemoetkomingen en toeslagen aanvragen
• kinderopvang regelen

Houd rekening met wachttijden bij het regelen van de kinderopvang.

Wat kost een kind krijgen, verzorgen en opvoeden?
Een percentage van het besteedbaar inkomen wordt hier aangehouden. Besteedbaar inkomen betekent alle inkomstenbronnen zoals maandelijkse inkomsten, kinderbijslag, kindgebonden budget, vakantiegeld en andere toeslagen.

Op basis van berekeningen van het CBS (centraal bureau voor statistiek, cbs.nl) zegt Nibud dat voor tweeoudergezinnen:

• 1 kind gemiddeld 15% kost van het besteedbaar inkomen
• 2 kinderen gemiddeld 25%  kost van het besteedbaar inkomen
• 3 kinderen gemiddeld 29%  kost van het besteedbaar inkomen
• 4 kinderen gemiddeld 35%  kost van het besteedbaar inkomen

Voor eenoudergezinnen kost:

• 1 kind gemiddeld 23% van het besteedbaar inkomen
• 2 kinderen gemiddeld 31% van het besteedbaar inkomen
• 3 kinderen gemiddeld 37% van het besteedbaar inkomen
• 4 kinderen gemiddeld 42% van het besteedbaar inkomen

Wat kost een baby?
Het begint bij het mogelijk minder werken, dus minder inkomen. Meer boodschappen en ook een hoger water- en energieverbruik zijn standaard terugkerende kostenposten. Voor de eenmalige kosten van de babyuitzet, zoals babykamer, verzorging en kleding, rekent het Nibud ongeveer 700 euro. Natuurlijk zijn er mogelijke extra kosten als luiers, kinderwagen of een flesje en speen, een hele lijst met kosten kunt u hier vinden:
https://www.nibud.nl/consumenten/de-kosten-van-een-baby/

Houdt u geld over of komt u tekort ziet u snel via het persoonlijk budgetadvies van Nibud:
https://www.nibud.nl/consumenten/persoonlijk-budgetadvies/

Scheiden

Spiritueel, emotioneel en financieel vraagt een relatiebreuk veel van u. De rust bewaren is essentieel, maar onrealistisch om continu na te streven. Als u samen kinderen heeft, zijn er nog veel meer zaken om te regelen. 

Maak een echtscheidingsplan. Ga na wat er is vastgelegd. Zorg dat de partneralimentatie en ook kinderalimentatie goed is geregeld.

Maak een ouderschapsplan:
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/scheiden/vraag-en-antwoord/ouderschapsplan 

Verdeel uw pensioen en geef de scheiding ook door aan uw pensioenfonds. Is er een gekochte, gezamenlijke woning en een van de twee wil in het huis blijven wonen, dan moet de ander uit hoofdelijke aansprakelijkheid worden ontslagen. Als er een huurwoning is, kijk dan in het huurcontract wat te doen bij een scheiding.

Check ook de gevolgen voor uw belastingaangifte en belastingteruggave, vooral als u fiscaal partnerschap hebt of partneralimentatie betaalt. Wellicht heeft u ook recht op toeslagen, check deze op:
https://berekenuwrecht.nl.

Het is nuttig om een nieuwe begroting te maken van de inkomsten en uitgaven, op korte termijn (weken en maanden) en ook lange termijn (per jaar). Veel gedeelde rekeningen, verzekeringen en abonnementen moeten ook op de schop. Maak een lijst met alles en verdeel de bezittingen en ook schulden.

Als u hulp nodig heeft, kunt u terecht bij een mediator.
Deze begeleidt het gesprek tussen u en uw ex-partner:
https://www.juridischloket.nl/hoe-we-werken/mediation/ 

Als u er met een mediator niet uitkomt, kunt u ook eens kijken bij de vFAS. De vFAS is de enige Nederlandse vereniging van advocaten/mediators die gespecialiseerd zijn in het personen- en familierecht: https://www.verenigingfas.nl/. Ook kunt u kijken naar Register Financieel Echtscheidingsadviseurs: https://www.rfea.nl/. 

Een goed en gratis overzicht van stappen bij scheiden vind u hier:
https://www.juridischloket.nl/familie-en-relatie/echtscheiding/echtscheiding-aanvragen/  https://www.wijzeringeldzaken.nl/uit-elkaar-gaan/checklist-scheiden-of-uit-elkaar-gaan/ 

Daarnaast is er vanuit Nibud, vereniging eigen huis (http://veh.nl/) , beleggersvereniging VEB (https://www.veb.net/) en de federatie van financieel planners (https://ffp.nl/) ook een geldplan scheiden opgezet waarin het resultaat wordt afgestemd op uw situatie: https://www.startpuntgeldzaken.nl/nibud/alle-geldplannen/geldplan-scheiden/ 

Echt alles weten over scheiden en co-ouderschap, via het Nibud (betaald) in een geldwijzer: https://winkel.nibud.nl/geldwijzer-scheiden

Met Pensioen

Wat is pensioen?
"Pensioen is een inkomensverzekering, waarmee een (gezins)inkomen wordt verzekerd voor wanneer dat wegvalt wegens ouderdom, arbeidsongeschiktheid of overlijden.”

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Pensioen

Met andere woorden: Stel u stopt met werken of u kan opeens niet meer werken, dan heeft u alsnog uw pensioen dat voor inkomen zorgt.

En vervolgens lees ik op wikipedia: “Het pensioenstelsel van een land wordt vaak onderverdeeld in drie 'pijlers’”.

Samenvatting pensioen pijlers
Er zijn 3 pijlers: basis pensioen, aanvullend pensioen en wat uzelf regelt.

Eerste pijler is een basispensioen.
Dit wordt geregeld door de staat (de overheid). Dit is geregeld in de Algemene Ouderdomswet (AOW). De overheid bepaalt de hoogte van uw basispensioen en ook wanneer u deze ontvangt. Vanaf ongeveer 67 jaar ontvangt u deze.

Hoeveel basispensioen (AOW) u krijgt kan u hier lezen:
https://www.svb.nl/nl/aow/bedragen-aow/aow-bedragen (of als die pagina het niet meer doet: https://www.svb.nl/nl/aow/zoek?query=aow+bedragen )

Tweede pijler is het aanvullend pensioen.
Het doel van deze pijler is om een redelijk inkomen te geven aan ouderen die tijdens hun leven hebben gewerkt en salaris hebben ontvangen.

De bijdrage wordt betaald door werknemer en werkgever samen! 

"De opbouw hiervan, een secundaire arbeidsvoorwaarde (uitgesteld loon), gebeurt meestal tot de fiscaal toegestane grens (zie onder). Het wordt gefinancierd door een kapitaaldekkingsstelsel of - veel minder vaak - een omslagstelsel, of een combinatie van beide. Het pensioen is bedoeld als aanvulling op de AOW-uitkering, maar gaat niet noodzakelijk tegelijk in.”

Het aanvullend pensioen is bedoeld als aanvulling op het basis pensioen. De opbouw is mogelijk verwerkt als secundaire arbeidsvoorwaarde in de vorm van uitgesteld loon. In sommige beroepsgroepen is pensioen via de werkgever zelfs verplicht. Wanneer dit aanvullend pensioen ingaat, is onafhankelijk van de basispensioen (AOW) leeftijd. 

De derde pijler is wat uzelf regelt op welke manier dan ook, bijvoorbeeld een lijfrente en levensverzekeringen.

Samenvattend dus het pensioen bestaat uit 3 delen:
1. Basis pensioen (AOW) van de overheid die u elke maand ontvangt als u rond de 67 jaar oud bent.
2. Aanvullend pensioen is wat u mogelijk opbouwt tijdens uw werkzame leven.
3. Wat u zelf regelt.

Hoeveel iemand al heeft opgebouwd kan u zien op: http://mijnpensioenoverzicht.nl/ 

Op welke manieren kan u zelf aanvullend pensioen opbouwen?

• Sparen op de spaarrekening
• Beleggen door middel van aandelen, obligaties, beleggingsfondsen of vastgoed
• Afsluiten van lijfrenteverzekering (lijfrente) of lijfrentespaarrekening (banksparen)

Let op: bij alle 3 zijn risico’s. Meer informatie over voor en nadelen hier: https://www.nibud.nl/consumenten/zelf-pensioen-opbouwen 

Bronnen voor informatie voor freelancers en ondernemers:
https://ondernemersplein.kvk.nl/pensioen-regelen/ 

Overlijden

Wat moet er allemaal gebeuren bij overlijden?
Natuurlijk kunt u hier de grap maken: “De erfenis overmaken.. en snel!” Maar zo luchtig is het verliezen van een naaste niet. Wat te regelen bij overlijden? Een uitgebreide checklist staat op https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/overlijden/vraag-en-antwoord/checklist-bij-overlijden

Wat er tenminste dient te gebeuren is de aangifte van overlijden, de uitvaart organiseren en de persoonlijke (financiële) administratie afwikkelen. Ga na of er een uitvaartverzekering is afgesloten, want hiermee kunt u wellicht (een deel van) de begrafenis- of crematiekosten betalen. 

Na aangifte van overlijden, dient u niet eerder dan 36 uur en niet later dan 6 dagen de uitvaart te houden. Op de https://www.nibud.nl/consumenten/uitvaartberekenaar/ ziet u wat een uitvaart ongeveer kost. Duurt 1-2 minuten om in te vullen om een indicatie te krijgen. Wat veel mensen niet weten is dat u de erfenis ook kunt weigeren. Bijvoorbeeld als er schulden worden nagelaten. Meer over de erfenis en welke zaken er geregeld dienen te worden op...

Bronnen overlijden
https://www.nibud.nl/consumenten/zaken-regelen-bij-een-overlijden/
https://www.erfwijzer.nl/
https://www.wijzeringeldzaken.nl/overlijden/
https://www.notaris.nl/bij-overlijden

Financiële doelen

Zorg en ziekte

Als u (chronisch) ziek, oud of gehandicapt bent, dan krijgt u vaak te maken met extra zorgkosten. Enkele vragen die opkomen zijn. Hoe kunt u zich verzekeren? En hoe past u de zorgkosten in uw begroting? In dit gedeelte staan we vooral stil bij de zorgverzekering.

Mocht u meer willen weten over de vergoeding en eigen bijdrage van zorgkosten. Of uw zorgkosten kunnen worden afgetrokken van de belastingdienst. En wat de mogelijkheden zijn voor een persoonsgebonden budget (pgb). Kijk dan eens hier:
https://www.nibud.nl/consumenten/themas/zorg-themas/

Jaarlijkse controle: Heeft u de juiste zorgverzekering?
Allereerst. Is een zorgverzekering verplicht?
De basisverzekering is verplicht in Nederland. De inhoud van het basispakket wordt bepaald door de overheid. De hoogte van het eigen risico en hoogte van de kosten (zorgtoeslag) stelt de overheid ook vast.

Meer informatie hier:
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zorgverzekering/zorgverzekeringsstelsel-in-nederland
https://www.nibud.nl/consumenten/zorgverzekering/

Wat kost het hebben van een basispakket?
Dat verschilt per verzekeraar, gemiddeld tussen de 125 en 140 euro per maand. Deze bedragen gelden met een eigen risico van 385 euro. De kosten hangen af van of u een naturapolis of restitutiepolis afneemt. Bij een naturapolis heeft u keuze uit zorgverleners die de verzekeraar ondersteund. Bij een restitutiepolis kunt u bij alle zorgverleners langs. Het kan dan voorkomen dat u dan wel voor moet schieten. De rekening kunt u achteraf dan indienen bij de verzekeraar. Deze laatste, de restitutiepolis, is gemiddeld 7 tot 10 euro duurder per maand, omdat er meer keuze vrijheid is.

Kan ik korting krijgen op zorgverzekering?
Ja, als u naast het verplichte eigen risico ook vrijwillig eigen risico kiest. Oplopend tot 500 euro vrijwillig eigen risico krijgt u dan tussen de 15 en 20 euro korting per maand op de zorgbijdrage.

Wat kan het basispakket mij opleveren?
Als u zorg nodig heeft, en laten we hopen van niet, dan bent u verzekerd tegen kosten voor de huisarts, zorg en verblijf in ziekenhuis en medicijnen.

Rekentools - Persoonlijk financieel systeem

Wilt u praktisch direct aan de slag met uw persoonlijke financiële systeem? Bekijk dan eens alle rekentools van het Nibud: https://www.nibud.nl/consumenten/vergelijk-uzelf/alle-tools/. Of verdiep u eens in de (nieuwe) mogelijkheden die uw bank aanbied. 

Een tool waar wij persoonlijk fan van zijn is YNAB: https://www.youneedabudget.com/ of de Grip app. Hierdoor leert u een gezonde psychologie ontwikkelen rondom persoonlijke financiën en budgetteren.